مراحل بافت فرش دستباف
1- نخ چله کشی (از جنس پنبه ، پشم یا ابریشم) ، نخ های پشمی (خامه) یا ابریشمی، پود کلفت و نازک، نقشه مورد نظر را آماده کنید.
2-آماده کردن دار قالیبافی و چله کشی . چله کشی معمولا از دو طریق فارسی و ترکی انجام میشود و یکی از مهمترین بخش های فرش بافتن است که باید به درستی توسط افراد متخصص یا با دستگاه های اتوماتیک انجام شود.
3- کوجی بندی: برای این کار نیاز به یک چوب گرد است که ابتدا و انتهای آن شیار داشته باشد. بستن کوج به روی دار قالی ها در ابعاد بزرگ مخصوصا فارسی باف ضروری است. برای تنظیم چله و کوبیدن پود از آن استفاده میکنند.
4- زنجیره بافی: پس از اینکه کوج روی دار بسته شد نوبت به زنجیره بافی میرسد، زنجیره بافی برای اسحتکام بیشتر گره ها و منظم کردن تارهای زیر و رو میباشد.
5-بافت و ایجاد نقشه: در نهایت بعد از اتمام عملیات ذکر شده، بافت قالی شروع میشود و بافنده با خواندن نقشه در جاهای از قبل تعیین شده گره ها را با رنگ های مورد نظر ایجاد میکند. بعد از اینکه یک رج بافته شد اول پود کلفت و بعد نازک به روی یک ردیف زده میشود، این
روش تا تمام شدن کار ادامه می یابد. گرچه یک بافت معیوب ، ممکن است از جهات بسیار زیادی دارای مشکل است، اما چند نکته کلیدی وجود دارد که اگر توسط بافنده رعایت شوند ، بافت فرش – حداقل –دارای کیفیت قابل قبول خواهد بود و اگر رعایت نشوند ، ممکن است لطمات غیر قابل جبرانی به فرش وارد شود .
6-گلیم بافی: گلیم بافی یکی از روش هایی است که باعث افزایش عمر فرش خواهد شد و از ریزش بافت جلوگیری میکند. گلیم بافی باید در ابتدا و انتهای فرش قبل از زدن گره با پود کلفت و نازک انجام گردد.
7-گره زدن: گره زدن به دو روش ترکی متقارن یا فارسی نامتقارن انجام می گردد. گره ترکی دارای استقامت بسیار بالای است و به راحتی باز نمیشود اما گره فارسی مقاومت گره ترکی را ندارد و به دور فقط یک تار گره زده می گردد.
8- پود نازک : پس از انتخاب دار مناسب و انجام چله کشی صحیح ، مهمترین عامل موفقیت در انجام یک بافت خوب ، توجه به این نکته است که بافنده در کشیدن پود نازک ، به اندازه کافی ، مهارت داشته باشد . بنابراین –تا قبل از حصول اطمینان ، و تمرین کافی ، در این مورد به هیچ وجه ، نباید بافت را شروع کرد زیرا :
کیفیت بافت هر فرش بیشتر از هر چیز مربوط به کیفیت کشیدن پود نازک آن است
9- کنترل دقیق ارتفاع فرش : بطور مرتب ( معمولا هر بیست رج یکبار ) ارتفاع بافت را متناسب با رج شمار محاسبه کنید کافی است ارتفاع فرش را برابر با آن بطور مرتب و از همان ابتدا تنظیم کنید و از مشکلات و عیوب زیادی که در اثر عدم کنترل ابعاد ممکن است بوجود آید جلوگیری کنید.
معرفی رشته کارشناسی فرش
فرش هنری که نسل به نسل به صورت سنتی و استاد- شاگردی منتقل میگردید. به عبارت دیگر کمتر کسی در این زمینه مطالعه، تحقیق و پژوهش انجام داده بود و یک مرکز دانشگاهی برای آموزش، حفظ و حراست و پیشرفت این هنر اصیل ایرانی و سرمایه ملی وجود نداشت.
اما خوشبختانه در دهه هفتاد به همت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، رشته کارشناسی فرش در برخی از دانشکدههای هنر مراکز آموزش عالی ارائه گردید؛ رشتهای که میتواند موجب رشد و اعتلای هنر و صنعت فرش کشورمان گردد.در این رشته دانشجو درباره تاریخچه فرش، جامعه شناسی فرش، انواع بافت، ابزار بافت، طراحی، رنگ و الیاف فرش اطلاعات لازم را به دست میآورد.
آگهی تبلیغاتی خرید انواع فرش دست بافت و یا ماشینی در سایت شیپور
برای مثال، در فرش دستی سه نوع الیاف طبیعی پشم، ابریشم و نخ به کار میرود که دانشجوی کارشناسی فرش، با این الیاف و نحوه تکنولوژی هر یک از آنها به صورت علمی آشنا میشود؛ یعنی ریسندگی و رنگرزی این الیاف را میآموزد.
در کل رشته کارشناسی فرش دارای پنج گرایش مرمت و تکمیل، طراحی، رنگرزی بافت و سایر زیر اندازها است. که گرایش مرمت و تکمیل بیشتر به تکنولوژی فرش میپردازد؛ یعنی دانشجو با الیاف، رنگ، رنگرزی شیمیایی و سنتی، انواع بافت، دارکشی فرش، انواع گره ( که نماد فرش است)، نحوه حفظ کیفیت و ابعاد فرش و مرمت فرش آشنا میشود و در گرایش طراحی، دانشجو درباره انواع مختلف نقشهای قالی‌های ایرانی اطلاعات گستردهتری به دست میآورد و درباره طراحی قالی و تا حدودی گلیم آموزش میبیند.
در گرایش رنگرزی دانشجو با نحوه رنگرزی شیمیایی و سنتی آشنا میشود و در زمینه شیمی تجزیه، تکنولوژی رنگ و شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی اطلاعاتی به دست میآورد. در گرایش بافت نیز دانشجو به طور تخصصیتر به بافت قالی میپردازد و انواع گرهها و بافت قالی را آموزش میبیند. در گرایش سایر زیر اندازها نیز دانشجو بافت گلیم، سوماک، زیلو، گبه و سایر زیراندازها را آموزش میبیند و با نحوه مرمت گلیم، جغرافیا و نقوش نمادهای گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران آشنا میشود.
تواناییهای لازم :
دانشجوی این رشته باید فردی خلاق، نوآور و علاقهمند به هنر و صنعت فرش باشد. دانشجویی که بدون هدف رشته کارشناسی فرش را انتخاب کرده باشد، پس از فارغالتحصیلی جـایـگاهی در صـنعت فـرش نـخواهـد داشت، در نقطه مـقابل نـیز دانشجویانی هستند که با علاقه و پشتکار بسیار به این رشته آمدهاند و به دنبال آموزش و بهبود کیفیت هنر فرش هستند و قدمهای موثری نیز در این زمینه برداشتهاند.
موقعیت شغلی در ایران :
در کشور ما، هیچ کالایی از نظر ارزش افزوده مشابه فرش نیست. زیرا از یک سو، مواد اولیه فرش در ایران تهیه میشود و از سوی دیگر، فرش دستبافت ایرانی در بازارهای جهانی دارای ارزش مادی بسیار زیادی است.به همین دلیل در حال حاضر، بسیاری از مراکز خصوصی و دولتی هستند که به دنبال فارغالتحصیلان این رشته میگردند که در زمینه طرح، رنگ و بافت مهارت و خلاقیت داشته باشند.
عدهای از فارغالتحصیلان نیز به عنوان مشاور بازرگانان فرش فعالیت میکنند یا خودشان در زمینه تولید فرش یا صادرات فرش سرمایهگذاری کرده و در این زمینه فعالیت میکنند و بالاخره تعداد قابل توجهی نیز این هنر را در مراکز کار و دانش آموزش میدهند.
درس‌های این رشته در طول تحصیل :
دروس مشترک در گرایش‌های مختلف فرش :
شیمی عمومی، هندسه نقوش در هنرهای سنتی ایران، هنر در تمدن اسلامی، آشنایی باهنر در تاریخ، کارگاه طراحی پایه، تاریخ فرش، عکاسی، جامعه‌شناسی فرش، آشنایی با هنرهای سنتی ایران، کارگاه بافت قالی، شناخت و ارزیابی فرش دستبافت، اصول رنگرزی، کارگاه طراحی سنتی، آشنایی با مواد اولیه و ابزار، کارگاه مرمت و نگهداری قالی، کنترل کیفی استانداردهای فرش، پژوهش در فرش ایران، جغرافیای فرش، سیر تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهای سنتی، علوم الیاف، ریسندگی، زیبایی‌شناسی فرش ایران، اقتصاد فرش ایران.
دروس تخصصی گرایش طراحی :
کارگاه طراحی گلیم و سایر زیراندازها، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، کارگاه طراحی قالی، کارگاه نگارگری، کارگاه رنگ و نقطه، شناخت انواع مختلف نقوش قالی‌های ایرانی.
دروس تخصصی گرایش مرمت و تکمیل :
آشنایی با اصول غبارگیری و شستشوی فرش، بررسی طرح‌ها و نقوش قالی ایران، کارگاه بافت گلیم، کارگاه بافت قالی، مرمت و نگهداری گلیم و سایر زیراندازها، مرمت قالی، شناخت مواد ویژه مرمت قالی، کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمیایی
دروس تخصصی گرایش رنگرزی:
کارگاه رنگرزی سنتی، کارگاه رنگرزی شیمایی، شیمی تجزیه و آزمایشگاه، شیمی و تکنولوژی مواد رنگرزی و آزمایشگاه تکنولوژی رنگ، فیزیک الیاف و آزمایشگاه.
فروش فرش های دستباف و ماشینی در بخش آگهی رایگان شهر24
دروس تخصصی گرایش سایر زیراندازها:کارگاه بافت گلیم،کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت زیلو، کارگاه بافت گلیم‌های یک رو، کارگاه بافت گبه و سایر قالی‌های ایلیاتی، کارگاه بافت طراحی گلیم و سایر زیراندازها، کارگاه مرمت و تکمیل انواع گلیم و سایر زیراندازها، جغرافیای گلیم و سایر زیراندازها، بررسی نقوش ونمادها در گلیم و سایر زیراندازهای سنتی ایران، پژوهش در نقش و رنگ گلیم و سایر زیراندازهای ایران.